easmn-press.gr Ολοκληρωμένη Αγροτική Ενημέρωση
Τελευταία Άρθρα
Φυσιολογικά χαρακτηριστικά αναπαραγωγής
(κύκλος :17 ημέρες, οίστρος : 29 ώρες , ωορηξία : τέλος οίστρου , κυοφορία: 148 -153 ημέρες)
Οι προβατίνες είναι ζώα εποχιακά πολύοιστρα. Αυτό σημαίνει ότι παρουσιάζουν οίστρο σε περίπτωση που δεν γονιμοποιηθούν κάθε 17 μέρες αλλά όχι σε όλη τη διάρκεια του έτους. Σε συνάρτηση με το γενετικό τους δυναμικό και το γεωγραφικό πλάτος του τόπου, στον οποίο εκτρέφονται, η διάρκεια της περιόδου του φυσιολογικού άνηστρου παραλλάσσει.
Η διάρκεια της κυοφορίας των προβατίνων είναι χαρακτηριστικό με υψηλό σχετικά δείκτη κληρονομησιμότητας και κυμαίνεται από 148 μέχρι 153 μέρες. Στα όμοια γενοτυπικά αρνιά, τα μονόδυμα, κυοφορούνται μία μέρα περισσότερο από τα δίδυμα και δύο μέρες περισσότερο από τα τρίδυμα. Τα αρσενικά κατά γενικό κανόνα, κυοφορούνται περισσότερες μέρες από ότι τα θηλυκά. Η διάρκεια κυοφορίας είναι συντομότερη στις πρωτότοκες προβατίνες σε σύγκριση με τις πολύτοκες.
Ο απογαλακτισμός στα μη γαλακτοπαραγωγής κατεύθυνσης ποίμνια διενεργείται σε ηλικία 10-12 εβδομάδων και σε σωματικό βάρος μεγαλύτερο των 25 κιλών για τα μονόδυμα και 18-20 κιλών για τα δίδυμα. Στα γαλακτοπαραγωγής κατεύθυνσης ποίμνια ο απογαλακτισμός διενεργείται σε ηλικία 25 (πρώιμος) έως 60 (όψιμος) ημερών.
Αναπαραγωγική ικανότητα και αιτίες που την επηρεάζουν
Η αναπαραγωγική ικανότητα των προβάτων είναι ζωτικής σημασίας και συνδέεται στενά με την γαλακτοπαραγωγική ικανότητα. Η υψηλή αναπαραγωγική ικανότητα είναι επιθυμητή σε κάθε κατεύθυνση παραγωγής (εριοπαραγωγή, γαλακτοπαραγωγή & κρεοπαραγωγή).
Η αναπαραγωγική ικανότητα των προβατίνων υποδηλώνεται στην πράξη με τον αριθμό των αρνιών, που γεννούνται κατά την κυοφορία, γαλουχούνται και φτάνουν μέχρι τον απογαλακτισμό. Εκφράζεται, όμως, και με το ποσοστό των θηλυκών σε ένα κοπάδι, τα οποία είναι ώριμα για αναπαραγωγή και αναπαραγωγικά δραστήρια.
Η παραλλακτικότητα της αναπαραγωγικής ικανότητας στις προβατίνες, πηγάζει από πολλούς παράγοντες όπως είναι ο οίστρος, η ωοθηλακιορρηξία, η γονιμοποίηση, η εμβρυακή θνησιμότητα και η βιωσιμότητα των αρνιών κατά την περίοδο της γαλουχίας τους.
Παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση του οίστρου:
- Ο γενότυπος
- Η εποχή του έτους
- Το γεωγραφικό πλάτος και η κοιτίδα της φυλής
- Η ηλικία
- Η ώρα του 24ώρου
- Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος και οι καταπονήσεις
- Η γαλουχία
- Η διατροφή
- Η θρεπτική κατάσταση και η υγεία (παχιές προβατίνες)
Παράγοντες που επηρεάζουν το δείκτη ωοθυλακιορρηξίας:
- Ο γενότυπος
- Το στάδιο της αναπαραγωγικής περιόδου
- Η γαλουχία
- Η διατροφή
Παράγοντες που επηρεάζουν την γονιμοποίηση:
- Το στάδιο της αναπαραγωγικής περιόδου
- Η γαλουχία
- Η διατροφή
Παράγοντες που επηρεάζουν την εμβρυακή θνησιμότητα:
- Πρώιμη εμβρυακή θνησιμότητα
- Περιγεννητική θνησιμότητα
Παράγοντες που επηρεάζουν την βιωσιμότητα των αρνιών κατά την περίοδο της γαλουχίας τους.
- Η αγωγή της εκτροφής
- Ο γενότυπος της προβατίνας και του αρνιού
- Το σωματικό βάρος του αρνιού στην γέννηση
- Ο τύπος του τοκετού
- Το φύλλο του αρνιού
- Η ηλικία της προβατίνας
- Η διατροφή
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, για την υψηλή αναπαραγωγική λειτουργία κάθε προβατίνας, οι σημαντικότεροι παράγοντες που την επηρεάζουν είναι ο γενότυπος, η διατροφή και η γαλουχία.
Ο γενότυπος, όσο αφορά την εκδήλωση οίστρου, αναφέρεται κυρίως στις φυλές των προβάτων, όπου η περίοδος φυσιολογικού άνοιστρου ποικίλει. Ο δείκτης ωοθηλακιορρηξίας βρέθηκε σε μερικές φυλές να είναι υψηλά κληρονομήσιμος. Στην βιωσιμότητα του αρνιού κατά τη γαλουχία βασικός δυσμενής παράγοντας του γενότυπου είναι η αιμομιξία, που φανερώνει μειωμένη ζωτικότητα. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και το μητρικό ένστικτο στις προβατίνες. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι σε μερικές φυλές το μητρικό ένστικτο είναι αρκετά μειωμένο.
Ο υποσιτισμός κατά την διάρκεια την αναπαραγωγικής περιόδου έχει δυσμενείς επιδράσεις στην ομοιόμορφη εκδήλωση οίστρου των προβατίνων. Η πλούσια διατροφή μπορεί να αυξήσει το δείκτη ωοθηλακιορρηξίας. Τόσο τα υψηλά όσο και τα χαμηλά επίπεδα διατροφής μπορούν να αυξήσουν την πρώιμη εμβρυακή θνησιμότητα. Επίσης η σοβαρή ελλειμματική διατροφή κατά τις πρώτες 90 ημέρες της κυοφορίας μπορεί να επηρεάσει ανεπανόρθωτα την ανάπτυξη του εμβρύου, ακόμα και όταν η διατροφή των προβατίνων στο τελευταίο στάδιο της κυοφορίας τους είναι σωστή.
Η γαλουχία αναστέλλει την εκδήλωση του οίστρου. Αυτό γίνεται αντιληπτό με την πρόωρη απομάκρυνση των αρνιών από τις μητέρες τους, οι οποίες μπορούν να εκδηλώσουν οίστρο 30 ημέρες μετά τον τοκετό. Η πρώτη αλλά σιωπηλή ωοθηλακιορρηξία πραγματοποιείται 12-25 ημέρες μετά τον τοκετό, όταν βέβαια η προβατίνα διανύει την αναπαραγωγική περίοδο. Όταν συμβεί το αντίθετο, η γαλουχία αναστέλλει την δραστηριοποίηση των ωοθηκών και η άνοιστρη περίοδος επιμηκύνεται. Η γαλουχία, επίσης, κατά γενικό κανόνα έχει δυσμενή επίδραση στη γονιμότητα. Το ποσοστό συλλήψεως στις προβατίνες, που ακόμη γαλουχούν, είναι χαμηλότερο από ό,τι εκείνο στις προβατίνες που βρίσκονται στην ξερά περίοδο.
Απαραίτητες εργασίες καθώς και διατροφικοί χειρισμοί πριν τον τοκετό στα πρόβατα
1.Κατά την περίοδο των οίστρων – οχειών
Δεκαπέντε ημέρες πριν αρχίσουν οι οργασμοί και καθ ‘όλη την διάρκεια του μαρκάλου στις προς αναπαραγωγή προβατίνες, αυξάνουμε κατά 0,5 κιλό ανά κεφαλή το μείγμα συμπυκνωμένων τροφών (ΜΣΤ). Ένα μήνα πριν τις οχείες γίνεται ο εμβολιασμός της λοιμώδης αγαλαξίας και της χλαμυδιακής αποβολής. Απαραίτητη είναι η συμβουλή του κτηνίατρου.
2.Κατά τους 2 τελευταίους μήνες της κυοφορίας
Κατά τους 2 τελευταίους μήνες της κυοφορίας ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δώσουμε στο φαινόμενο της τοξαιμίας των προβάτων. Συμβαίνει συνήθως, όταν το σιτηρέσιο είναι φτωχό και ανεπαρκές για να καλύψει τις ανάγκες της κυοφορούσας μητέρας σε γλυκόζη. Η πρωταρχική προληπτική αντιμετώπιση γίνεται με την ισορροπημένη διατροφή και ιδιαίτερα με τη σωστή χορήγηση ΜΣΤ στο σιτηρέσιο.
3.Πριν και μετά τον τοκετό 15 έως 20 μέρες πριν τον τοκετό γίνεται εμβολιασμός των προβατίνων κατά των κλωστηρηδιάσεων
Λίγες ώρες μετά τον τοκετό πρέπει να χορηγηθεί ενδομυϊκά σελήνιο και βιταμίνη Ε.(Flatulex)
4.Κατά τον απογαλακτισμό
Από το τέλος της 2ης εβδομάδας χορηγούνται σταδιακά στα αρνιά άριστης ποιότητας σανός αγρωστωδών(αχυρο) κατά προτίμηση μηδικής(οχι σε μεγαλες ποσοτητες λογω κοστους) και συμπυκνωμένες τροφές (ΜΣΤ pellets διαμέτρου 2mm). Σε όλα τα αρνιά 2-3 ημέρες πριν από τον απογαλακτισμό τούς χορηγείται ενδομυϊκά σελήνιο και βιταμίνες AD3E και υποδόρια πολυδύναμο εμβόλιο κατά των κλωστηρηδιάσεων(cloxalen) Απαραίτητη είναι η συμβουλή του κτηνίατρου.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζιόβας, Γεωπόνος Ζωοτέχνης, υπεύθυνος εργοστασίου ζωοτροφών ”Αιτωλία”
